> Alıntı: | “KIS LASTIGI RISK YONETIMI IKEN KAR ZINCIRI KRIZ YONETIMIDIR”
1) KISIN MUTLAKA KIS LASTIGI KULLANILMALI ,
GEREKTIGINDE VE TALEP EDILDIGINDE KAR ZINCIRI TAKILMALI:
Kisin kar yagmasa , yolda buz olmasa , arac 4x4 ve hatta ABS / ASR / ESP’li bile olsa , 7 �C’in altindaki sicakliklarda mutlaka kis lastigi kullanilmalidir.
Bunun nedeni sadece kis lastiklerinin ozel profillerinin olmasi degildir.
Yaz lastiklerinin malzemesi 7 �C’in altindaki sicakliklarda sertlestigi icin yola tutunmasi azalmaktadir. Kis lastiklerinin ise uretildikleri Silica esasli malzeme daha yumusaktir ve 7 �C’in altindaki soguk hava sartlarinda kuru asfalt , buz veya karda tutunmayi artirmaktadir.
Kis lastiginin yetersiz kaldigi karli veya buzlu yollarda riske girmeden , trafik yetkililerinin talebi durumunda arac ureticisinin tanimladigi tekerleklere ( yaz lastigi kullaniliyorsa tercihen dort tekerlege de) kar zinciri takilmalidir.
Yaz lastigi ile kar veya buz uzerinde arac kullanmak isteyen (ozellikle 4x4) arac sahiplerine (kis lastigi veya zincir takmak disinda) tavsiyemiz bundan vazgecmeleri ,
kendilerinin ve baskalarinin can ve mal guvenligini tehlikeye sokmamalaridir.
2) KIS LASTIGI RISK YONETIMI IKEN , KAR ZINCIRI KRIZ YONETIMI DIR.
“Risk” meydana gelebilecek zararli bir olayin sonuclari ve olusma olasiliginin bileskesidir. “Risk Yonetimi” ise en genis anlami ile riskin denetimi ve yonetimi anl***** gelir. “Kriz” , ivedi tepki gosterilmesini gerektiren; risk yonetimi, kriz ongorme ve onleme mekanizmalarinin yetersiz kaldigi gerilim yaratan bir durumdur. “Kriz yonetimi” de onlenemeyen krizin denetim altina alinabilmesi icin yonetimidir.
Kisin sicakligin 7 �C’in altinda gectigi yerlerde dolasan araclara ve ozellikle ( ambulans ,itfaiye, belediye, polis , okul servisi, taksi gibi ) gorev araclarina kar yagmadan , yollar buz tutmadan , henuz kisin basinda iken kis lastigi takilmasi ve aracta “kis donanimi” ( Kar zinciri, takoz, don onleyici sivi vs) nin bulundurulmasi “risk yonetimi” iken , en son care olan “kar zinciri” nin takilmasi ise “kriz yonetimi” dir.
Istanbul’un “Kriz Yonetim Merkezi” durumundaki “Afet Koordinasyon Merkezi” nin (AKOM) kar yagdiktan sonra yaz lastigi olan araclara kar zinciri takilmasini istemesi “kriz yonetimi” geregi dogrudur. Ancak Istanbul’daki gorev araclarinin ve ozellikle kopruleri kullanacak tum araclarin bu kriz olusmadan “risk yonetimi” geregi kis lastigi takmalarinin desteklenmesi en dogrusudur. Istanbul Valiligi’nin 7 Subat 2005 tarihli
“Zincirli veya kar lastigi olmayan araclarin trafikte seyirlerine izin verilmeyecegi” aciklamasi bu dogrultuda alinmis olumlu bir karardir.
3) BIR LASTIGIN KIS LASTIGI OLDUGU NASIL ANLASILIR?
Kis lastigi ile ilgili uluslararasi ASTM sartlarini saglayan lastikler yukardaki sembolu kullanabilirler. “Bu sembolu tasiyan lastikler kis lastigidir” diyebiliriz.
ASTM standartlarina gore bir lastigin “kis lastigi” olabilmesi icin belirli test sartlarini yerine getirmesi gerekmektedir. Buna gore aday lastikle kis sartlarini temsil eden
kaygan bir yolda yapilan ABS’li tam fren sonundaki fren ivmesinin , “referans lastigin” fren ivmesinden en az % 7 daha fazla olmasi gerekmektedir.
“Dort Mevsim Lastigi “ (M+S) ‘in ancak yukardaki sembolu tasiyorsa kis lastigi olarak degerlendirilebilecegi, ote yandan M+S lastiklerinin yazin iyi bir yaz lastigi, kisin da iyi bir kis lastigi gorevini goremeyecegi mutlaka bilinmelidir.
4) KIS LASTIGI ILE KISIN DAHA KISA FREN MESAFESI :
50 km/h hizda ve kar uzerinde yapilan fren testlerinde durma mesafesi;
kis lastikleri ile 35 m
yaz lastikleri ile 43 m olculmustur.
30 km/ h hizda ve buz uzerinde yapilan fren testlerinde durma mesafesi;
kis lastikleri ile 57 m
yaz lastikleri ile 68 m olculmustur.
5) 4x4 ARACLAR DA KIS LASTIGI TAKMALI:
Kis lastikleriyle donatilmis onden cekisli bir aracin , yaz lastikleriyle donatilmis dort tekerden cekisli (4x4) bir araca gore daha guvenli oldugunu herhalde pek azimiz biliyordur.
Bunun cok basit bir nedeni vardir :
Fren sirasinda tum araclar dort tekerlekten fren yapmaktadir , yani araclar esittir.
Yaz lastikleri ile donatilmis onden cekis veya arkadan itisli bir arac kalkis yapamadigi icin yardimsiz hareket edememekte, hareket etse bile fren sirasinda arac duramamaktadir.
Yaz lastikleriyle donatilmis dort tekerden cekisli (4x4) bir arac ise rahatlikla kalkis yapabilmekte , fakat fren sirasinda durma mesafesi asiri uzamaktadir yani
“gittigi gibi durmamaktadir”.
Ote yandan kis lastikleriyle donatilmis onden cekisli veya arkadan itisli bir arac daha kisa mesafede durabilmektedir yani “gittiginden daha iyi durmaktadir “.
Avusturya Otomobil Kurumu OAMTC’nin 80 km/h ve kar uzerinde 4x4 bir aracla yaptigi fren testleri sonunda durma mesafeleri;
kis lastigi ile 67m ,
dort mevsim lastigi ile 82m ve
yaz lastigi ile 108m Olculmustur.
6) KIS LASTIGI DORT TEKERLEGE TAKILMALI:
Kis lastigi ulkemizde kisin soguk gectigi illerimizde ozellikle taksi ve otobus gibi araclarda kullanilmaktadir.Ancak yetersiz bilgi veya ekonomik gerekcelerle bu lastikler sadece cekisin oldugu dingilin lastiklerinde kullanilmaktadir.
Yani arac arkadan itisli ise kis lastikleri sadece arka tekerleklere , arac onden cekisli ise de sadece on tekerleklere takilmaktadir.
Tek dingilde kis lastigi takilmasi kuru ve kaygan yollarda riskler tasimaktadir.
Onde ve arkada farkli ozelliklerde lastiklerin kullanilmasi aracin kuru ve kaygan yollardaki cekis ve fren dengelerini bozmaktadir:
- Onde yaz lastigi , arkada kis lastiklerinin takili oldugu arkadan itisli bir arac kuru yolda arkadan kayma egilimi gosterirken, kaygan yolda ise onden kaymakta ve direksiyon hakimiyetini kaybetmektedir.
- Onde kis lastigi, arkada yaz lastiklerinin takili oldugu onden cekisli bir arac kuru yolda onden kayma egilimi gosterirken , kaygan yolda da arkadan kaymakta ve arac savrulmaktadir.
Yaz lastikli bir aracta tek dingilde zincir takilmasi da karli yollarda yukardaki riskleri tasimaktadir. Ornegin onden cekisli ve yaz lastikleri takili bir tasitin on tekerleklerine
zincir takildiginda yokus asagi inislerde frene basildiginda ( arac ABS’li bile olsa)
arka tekerlekler kilitlenebilmekte ve arac arkadan savrulmaktadir. Bu aracin kis lastiklerinin olmasi bu riski azaltmaktadir.
7) LASTIKLER ICIN 4 X 4 X 4 KURALI:
4X 4 X 4:
Dort lastigin dordu de ayni marka / model ve asinma oranindaolmalidir.
4 X 4 X 4:
Dort lastigin dordu de 4 yildan yasli olmamalidir.
4 X 4 X 4:
Dort lastigin profil derinligi 4 mm den az olmamalidir. |
Kazasiz yolculuklar dilerim.. |
0 yorum:
Yorum Gönder